1. Ciri morfologis:
Pisah /pisah/ [pisah]
pa- : papisah /papisah/ [berpisah]
-keun : pisahkeun /pisahk n/ [pisahkan]
di-keun : dipisahkeun /dipisahk n/ [dipisahkan]
pangN-keun : pangmisahkeun /pa misahk n/ [tolong pisahkan]
N-keun : misahkeun /misahk n/ [memisahkan]
2. Ciri sintaksis:
Frase :
– rek papisah /rek papisah/ [akan berpisah]
– keur papisah /k r papisah/ [sedang berpisah]
– geus papisah /g s papisah/ [telah berpisah]
b. Kalimat :
– Coba pangmisahkeun eta barudak nu keur garelut!
(Tolong lerai anak-anak yang sedang bertengkar itu!)
– Manehna keur misahkeun keusik di walungan.
(Dia sedang memisahkan pasir di sungai)
1. Ciri morfologis:
Tinggang /ti ga / [lempar]
N (n) : ninggang /ni ga / [melempar]
di- : ditinggang /diti ga / [dilempar]
ka- : katinggang /kati ga / [terlempari]
-keun : tinggangkeun /ti ga k n/ [lemparkan]
di-an : ditinggangan /diti ga an/ [dilempari]
di-keun : ditinggangkeun /diti ga k n/ [dilemparkan]
N-an : ninggangan /ni ga an/ [melempari]
pangN-keun : pangninggangkeun /pa ni ga k n/ [tolong lemparkan]
2. Ciri sintaksis:
Frase :
– rek ninggang /rek ni ga / [akan melempar]
– keur ninggang /k r ni ga / [sedang melempar]
– geus ninggang /g s ni ga / [telah melempar]
b. Kalimat :
– Asep keur ninggangan anjing ku batu.
(Asep sedang melempari anjing dengan batu)
– Adina rek ni ga bola.
(Adiknya akan melempar bola)
1. Ciri morfologis:
Diuk /diuk/ [duduk]
-ar- : dariuk /dariuk/ [duduk-duduk]
-keun : diukkeun /diukk n/ [dudukkan]
-na : diukna /diukna/ [duduknya]
di-an : didiukan /didiukan/ [diduduki]
di-keun : didiukkeun /didiukk n/ [didudukkan]
ka-an : kadiukan /kadiukan/ [terduduki]
pangN-keun : pangdiukkeun /pa diukk n/ [tolong dudukkan]
N-an : ngadiukan / adiukan/ [tak sengaja menduduki]
2. Ciri sintaksis:
Frase :
– rek diuk /rek diuk/ [akan duduk]
– keur diuk /k r diuk/ [sedang duduk]
– geus diuk /g s diuk/ [telah duduk]
Kalimat :
– Manehna keur diuk dina korsi.
(Dia sedang duduk di atas kursi)
– Budak eta didiukkeun ku emana dina korsi.
(anak itu didudukkan oleh ibunya di atas kursi)
1. Ciri morfologis:
Peser /meser/ [beli]
N (m) : meser /meser/ [membeli]
di- : dipeser /dipeser/ [dibeli]
ka- : kapeser /kapeser/ [terbeli]
-eun : pesereun /peser n/ [yang harus/akan dibeli]
-keun : peserkeun /peserk n/ [belikan]
di-an : dipeseran /dipeseran/ [dibeli terus]
di-keun : dipeserkeun /dipeserk n/ [dibelikan]
pangN-keun : pangmeserkeun /pa meserk n/ [tolong belikan]
N-an : meseran /meseran/ [membeli terus]
2. Ciri sintaksis:
Frase :
– rek meser /rek meser/ [akan membeli]
– keur meser /k r meser/ [sedang membeli]
– geus meser /g s meser/ [telah membeli]
b. Kalimat :
– Coba peserkeun duitna kana emas!
(Belikan emas dengan uang itu!)
1. Ciri morfologis:
Seuseuh /s s h/ [cuci]
N (ny) : nyeuseuh / s h/ [mencuci]
di- : diseuseuh /dis s h/ [dicuci]
ka- : kaseuseuh /kas s h/ [tercuci]
-an : seuseuhan /s s han/ [cucian]
-eun : seuseuheun /s s h n/ [yang harus/akan dicuci]
-keun : seuseuhkeun /s s hk n/ [cucikan]
di-an : diseuseuhan /dis s han/ [dicuci terus]
di-keun : diseuseuhkeun /dis s hk n/ [dicucikan]
pangN-keun : pangnyeuseuhkeun /pa s hk n/ [tolong cucikan]
N-an : nyeuseuhan / s han/ [mencuci terus]
2. Ciri sintaksis:
Frase :
– rek nyeuseuh /rek s h/ [akan mencuci]
– keur nyeuseuh /k r s h/ [sedang mencuci]
– geus nyeuseuh /g s s h/ [telah mencuci]
b. Kalimat :
– Saha nu keur nyeuseuh di walungan teh?
(Siapakah yang sedang mencuci di sungai itu?)
1. Ciri morfologis:
Tincak /tincak/ [injak]
N (n) : nincak /nincak/ [menginjak]
di- : ditincak /ditincak/ [diinjak]
ka- : katincak /katincak/ [terinjak]
-eun : tincakeun /tincak n/ [yang harus diinjak]
di-an : ditincakan /ditincakan/ [diinjak-injak]
paN-an : panincakan /panincakan/ [tempat menginjak]
pangN-keun : pangnincakkeun /pa nincakk n/ [tolong injak]
N-an : nincakan /nincakan/ [menginjak-injak]
2. Ciri sintaksis:
Frase :
– rek nincak /rek nincak/ [akan menginjak]
– keur nincak /k r nincak/ [sedang menginjak]
– geus nincak /g s nincak/ [telah menginjak]
b. Kalimat :
– Ulah nincak jalan anu becek, bisi labuh!
(Jangan injak jalan becek, nanti terjatuh!)
– Budak the keur nincakan tonggong bapana.
(Anak itu sedang menginjak-injak punggung bapaknya)
3. Ciri morfologis:
Dahar /dahar/ [makan]
N ( ) : ngadahar / adahar/ [memakan]
di- : didahar /didahar/ [dimakan]
ka- : kadahar /kadahar/ [termakan]
-eun : dahareun /dahar n/ [yang harus dimakan]
di-an : didaharan /didaharan/ [dimakani]
pangN-keun : pangadaharkeun /pa adahark n/ [tolong makani]
N-an : ngadaharan / adaharan/ [memakan-makani]
4. Ciri sintaksis:
Frase :
– rek dahar /rek adahar/ [akan makan]
– keur ngadahar /k r adahar/ [sedang makan]
– geus ngadahar /g s dahar/ [telah makan]
d. Kalimat :
– Lamun dahar teh ulah bari nangtung.
(Kalau makan jangan sambil berdiri.)
– Dina poean lebaran di unggal imah sok loba dahareun.
(Pada hari lebaran di setiap rumah selalu banyak makanan.)
– Hulu lauk didahar ku ucing.
(Kepala ikan dimakan oleh kucing.)
zaeriyahumar 